Красноармейскинчи иккӗмӗш номерлӗ шкулта «Чӑваш пики — 2011» конкурсӑн пӗрремӗш турӗ иртрӗ. Унта кашни 9-11 класран пӗрер хӗр упраҫ хутшӑнчӗ. Жюри членӗсем чи маттур та ӑслӑ, хитре те капӑр, ӑста та вӑр-вар чӑваш пикине суйларӗҫ.
Хӗр упраҫсем тӑван чӗлхене, халахӑн историйӗпе йӑли-йӗркине, культурине аван пӗлессипе тупӑшрӗҫ. Тата вӗсем юрларӗҫ, ташларӗҫ, сӑвӑ каларӗҫ.
Конкурс вӗҫӗнче хӗрсем наци апат-ҫимӗҫне хатӗрлес енӗпе кулинари ӑсталӑхне кӑтартрӗҫ.
Конкурс пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх ҫакӑ паллӑ пулчӗ: 9«б» класра вӗренекен Анастасия Никифорова «Чӑн-чӑн пике артистка» номинацире, 10«б» класра вӗренекен Татьяна Петрова «Чи сӑпайлӑ пике» номинацире, 11«а» класра вӗренекен Алина Ефимова «Чи савӑнӑҫлӑ пике» номинацире ҫӗнтерӳҫӗ ята ҫӗнсе илчӗҫ. «Чӑваш пики — 2011» ята вара 9«а» класра вӗренекен Ксения Петрова тивӗҫрӗ. Вӑл район шайӗнче иртекен конкурса хутшӑнӗ.
Красноармейски районӗн Пикшикри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулӗнче районти шкулсенче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен методика пӗрлешӗвӗн черетлӗ ларӑвӗ иртрӗ.
Чи малтанах ларӑва пухӑннисем асӑннӑ шкулта чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен Л.А.Тихоновӑн уҫӑ урокне итлерӗҫ. Урок теми: «Пӗр чӗлхе — пӗр ӑс, икӗ чӗлхе — икӗ ӑс». Вӗрентекен ачасене тӑванла тӗрӗк чӗлхисен — чӑваш тата турккӑ чӗлхисен — танлаштаруллӑ грамматикипе паллаштарнӑ. Вӗренекенсем турккӑ чӗлхин алфавитне тишкерчӗҫ, унпа усӑ курса турккӑлла вулама хӑнӑхрӗҫ. Турккӑ чӗлхи чӑваш чӗлхине пит ҫывӑх иккен. Ачасем турккӑ чӗлхине ятарласа вӗренме те кӑмӑллӑ пулмалла терӗҫ. Нумайӑшӗ ӑна Интернет урлӑ вӗренме шухӑш тытрӗ.
— Урокра тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн сире пурне те манран парне — «пиллӗк», — терӗ учительница.
Урока сӳтсе явнӑ май итлекенсем вӗрентӳ процесӗ тухӑҫлӑ иртнине палӑртрӗҫ. Кун евӗр уроксене Тӗнче тетелӗнче онлайн урок парсан аван терӗҫ.
Нарӑсӑн 11-мӗшӗнче Красноармейскинче Чӑваш Республикинчи районсен (хуласен) центрӗсенчи ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсен палатин вырӑна тухса ирттернӗ семинар-канашлӑвӗ пулса иртнӗ. Унӑн теми — «Муниципаллӑ пӗрлешӳре пӗчӗк предпринимательлӗхе аталантарни — ҫынсене ӗҫпе тивӗҫтерме тата ял тӑрӑхӗн бюджечӗн тупӑш пайне ӳстерме май туса пани. Яллӑ вырӑнсенче пӗчӗк предпринимательлӗхе аталантарнӑ ҫӗрте ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн ӗҫӗ-хӗлӗ». Асӑннӑ мероприятие йӗркелекенӗ — ЧР муниципаллӑ йӗркелӳсен канашӗ (ӗҫ тӑвакан директорӗ С. А. Николаев).
Чи малтанах Трак ене килнӗ хӑнасене район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В. Александров йышӑннӑ, кӗскен районпа, паянхи ӗҫ-хӗлпе паллаштарнӑ. Унтан семинар-канашлӑва хутшӑннисем район центрӗнче 2009 ҫулхи юпара уҫӑлнӑ бизнес-инкубатора ҫитсе курнӑ. Ун хыҫҫӑн семинара хутшӑннисем тулли мар яваплӑ «Зубная фея» пӗрлешӳн, Красноармейски ял тӑрӑхӗн ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашнӑ. Семинар-канашлу хӑйӗн ӗҫне газ уҫлакансен Заволжски клубӗнче малалла тӑснӑ. Пухӑннисен умӗнче Чӑваш Республикин муниципаллӑ пӗрлешӳсен канашӗн председателӗ, Шӑмӑршӑ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.
Кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче Красноармейски районӗнче вырӑнти волейбол ӑмӑртӑвӗ пуҫланнӑ. Пӗрремӗш вырӑншӑн пурӗ 10 ушкӑн тупӑшӗҫ:
● «А» пай: Еншик Чуллӑ, Ӳсӗк, Чатукасси, Янкас ялӗсен ушкӑнӗсем тата ЛПУМГ ушкӑнӗ.
● «В» пай: Алманч, Упи ялӗсен ушкӑнӗсем тата ҫаван пекех «Динамо» (РШӖП /районти шалти ӗҫсен пайӗ/), «Тонус» (район администрацийӗ), «Уют» (Красноармейски салинчен) ушкӑнсем пулӗҫ.
1-мӗш турта вӑйӑсем ҫапла иртнӗ:
Ӳсӗк ялтисем Янкассене 3:0 счетпа ҫӗнтернӗ, Чатукассисем ЛПУМГ ушкӑна 0:3 выляса янӑ. «Динамопа» «Уют» хушшинчи тупӑшу иккӗмӗшсем ҫӗнтернипе вӗҫленнӗ — 0:3. Алманч ял спортсменӗсем Администрацинчисене 3:2 счетпа ҫӗнтернӗ.
Малалла ушкӑнсем нарӑсан 4, 7, 11, 14-мӗшсенче тупӑшӗҫ. Тӗлпулусен йӗркине кунта (.doc) тупма пулать.
Кӑрлачӑн 27-мӗшӗнче Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче Юрий Сементер 70 ҫул тултарнӑ ятпа савӑнӑҫлӑ литература каҫӗ иртрӗ.
Мероприяти тӗлне «Чунра хӗмленнӗ йӗркесем» курав йӗркеленӗччӗ — унта поэтӑн кун-ҫулӗпе тата пултарулӑхӗпе паллашма май пурччӗ.
Литература каҫне Чӑваш Республикин Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен, информаци политикипе архив ӗҫӗн министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Вячеслав Фошин уҫрӗ. Вӑл сӑмах каланӑ май Михаил Игнатьев янӑ салам ҫырӑвне те вуласа пачӗ. Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Александров Хисеп хучӗпе чысларӗ.
Ҫавӑн пекех сӑмах калакансем шутӗнче И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн преподавателӗ Ольга Скворцова, халӑх сӑвӑҫисем Валерий Туркай, Порфирий Афанасьев, профессиле ҫыракан ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Сергей Павлов, тата ыттисем пулчӗҫ.
Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Илья Романович Степанов композитор хайӗн 70 ҫулхи юбилейне паллӑ турӗ. Уяв каҫӗ Кушкӑри кану ҫуртӗнче иртрӗ.
И.Р.Степанов ку таранччен пине яхӑн юрӑ кӗвӗленӗ, вӗсенчен 800 ытла юррине пичетлесе кӑларнӑ. Авторӑн «Шетмӗ кӗввисем», «Ай, юрлар-и», «Икӗ Илле юррисем», «Тӑванлӑх юррисем» тата ытти юрӑ кӗнекисене музыка енӗпе ӗҫлекен культура ӗҫченӗсем питӗ аван пӗлеҫҫӗ. Унӑн хисеплӗ те чыслӑ ячӗсем те автора ҫӳле ҫӗклеҫҫӗ. Вӑл — Чӑваш Республикинчи музыка обществин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикинчи композиторсен ассоциацийӗн членӗ, Красноармейски районӗнчи Нестер Янкас ячӗллӗ литературӑпа искусство тата культура пӗрлӗхӗн преми лауреачӗ. Унӑн халӑхра анлӑ сарӑлнӑ «Шӑнкӑрав курӑкӗ», «Ҫул юхать», «Пурӑнатпӑр пӗрре ҫӗр ҫинче» юррисене пӗлмен ҫын та ҫук пулӗ.
Уяв программи Красноармейски районӗн Гимнӗпе (авторӗсем И.Р.Степанов тата Л.И.Антонов) уҫӑлчӗ. Хӑнасем юбиляр ҫинчен чылай ырӑ сӑмах каларӗҫ.
Кӑрлачӑн 19-мӗшӗнче Красноармейски районӗнче черетлӗ информаци кунӗ иртрӗ. Унӑн пӗр ушкӑнӗ (РФ Пенси фончӗн районти управленийӗн пуҫлӑхӗ А. Петрова, район администрацийӗн юридика пайӗн пуҫлӑхӗ Л. Артемьев, Кӗҫӗн Шетмӗ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ А. Николаев, унӑн специалисчӗ М. Александрова тата ҫак йӗркесен авторӗ) Кӗҫӗн Шетмӗ ял тӑрӑхне кӗрекен ялсенче пулчӗҫ.
Чи малтанах тӗлпулу «Нива» хуҫалӑх ферминче иртрӗ. Унта информаци ушкӑнӗ ӗне сӑвакансемпе тата бригада ӗҫченӗсемпе тӗл пулчӗ. Тепӗр тӗлпулӑвӗ вара Пшонкӑри кану центрӗнче. Кунта ял ҫыннисем чылайӑн пуҫтарӑнчӗҫ.
Чи малтанах сӑмах Альбина Валерьяновна илчӗ. Вӑл информаци кунӗн темисемпе паллаштарнӑ май кашнин ҫинчех тӗплӗн чарӑнса тӑчӗ.
А. Петрова РФ Пенси фончӗн районти управленийӗн начальникӗ пулнӑ май пенси ыйтӑвне тӗкӗнмесӗр иртсе кайма пултараймарӗ. Мӗншӗн тесен паянхи кун халӑха интереслентерекен ыйтусенчен пӗри пулса тӑрать те вӑл. «Иртнӗ ҫулхипе танлаштарсан пенсионерсен шучӗ чакни палӑрать.
Чӑваш Енӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Митта Ваҫлейӗпе Нестер Янкас премийӗсен лауреачӗ, Трак Ен ентешӗ Геннадий Юмарт тепӗр ырӑ ӗҫ турӗ. Геннадий Федорович тӑрӑшнипе Чӑваш кӗнеке издательствинче «Ҫитӗннӗ вӑхӑт» кӗнеке кун ҫути курчӗ. Унта чӑвашсене ҫутта кӑлараканӑн И.Я. Яковлевӑн асаилӗвӗсене чӑвашла пичетлесе кӑларнӑ. Вырӑсларан ӑна шӑпах Геннадий Фёдорович куҫарнӑ та.
Кӗнеке калӑпӑшӗпе пысӑках мар, унта 62 страница. Вӑл «Куҫаракан сӑмахӗпе» уҫӑлать, «Ачалӑхӑм», «Пӑрӑнтӑкра», «Чӗмпӗрти шкул» тата «Гимназире» пайсенчен тӑрать, лайӑх вуланать.
Ӑна С. А. Бритвина художник ӳкерчӗкӗсемпе илемлетнӗ. И. Яковлев хӑй мӗнле ӳснине, Пӑрӑнтӑкри, Чӗмпӗрти шкулсенче, гимназире вӗреннисене, чӑвашсен ҫырулӑхне туса хурас ӗҫе епле йӗркелесе яма пикеннине, ҫӗр виҫевҫинче ӗҫленине аса илнисене хумханмасӑр вулама ҫук.
Ку кӗнекене вӑтам тата аслӑ ушкӑнри ачасем валли кӑларнӑ. Вӑл шкул ачисене, уйрӑмах Яковлевҫӑсене, питӗ кирлӗ, унпа усӑ курса тӗрлӗ ҫыру ӗҫӗсем, конкурссем ирттерме пулать.
Ырӑ йӑла-йӗрке ҫухалмасть пирӗн йӑваш халӑхӑн. Ӗлӗкренех пӗр-пӗрин патне ҫитсе-курса пӗр-пӗрин пурнӑҫӗпе, ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашасси тата ҫав тӗл пулура пухӑннисене асӑнмалӑх юрӑ-ташӑпа савӑнтарасси манӑҫман.
Красноармейски районӗнчи халӑх пултарулӑх ҫурчӗ ҫумӗнчи Н. Янкас премийӗн лауреачӗ «Трак ен» халӑх фольклор ушкӑнӗ (илемлӗх ертӳҫи Н. Никоноров баянист-юрӑҫ) 15 ҫул ытла ӗнтӗ куракансене хӑйӗн пултарулӑхӗпе савӑнтарать, чун-чӗрере вӑй-хал хушма пулӑшать тата хуйхӑ-суйха пӗрле пайлать. Асӑннӑ тапхӑрта пӗчӗкех мар йыш Трак ен тӑрӑхӗнчи кашни ялтах, хӑш-пӗр ҫӗрте темиҫе хутчен те, пулнӑ, хӑйӗн пуян та тулли содержаниллӗ программине кӑтартнӑ. Вырӑнти артистсем районти ялсенче ҫеҫ мар, республика тулашӗнчи чӑвашсемшӗн те хисеплӗ те кӗтнӗ хӑнасем. Тӗмен облаҫне икӗ хутчен ҫитнӗ. Мари Эл, Тутар Республикисенче сценӑсем ҫине тухнӑ, унти ялсемпе шкулсенче тӗлпулусем йӗркеленӗ.
Хальхинче те пултарулӑх ушкӑнӗ палӑртнӑ кун кӳршӗллӗ Тутар Республикинчи Ҫӗпрел районӗнчи Саплӑк ялӗнче пурӑнакан чӑвашсемпе курнӑҫнӑ, икӗ сехете яхӑн концерт кӑтартнӑ.
Карай шкулӗ раштавӑн 4-мӗшӗнче хӑйӗн 120 ҫулхи юбилейне паллӑ турӗ. Ҫак тапхӑрта унтан 1062 ҫамрӑк вӗренсе тухнӑ. Чылайӑшӗ каярахпа вӗрентекенсемпе тухтӑрсем, инженерсемпе офицерсем, механиксемпе техниксем, промышленноҫра тата ял хуҫалӑхӗнче кирлӗ специалистсем пулса тӑнӑ.
Уява хӑнасем, ку шкултан вӗренсе тухнисемпе вӑй хунисем, йышлӑн пухӑнчӗҫ. Малтанах учительсем вӗсене пӗлӳ ҫурчӗпе — вӗрентӳ пӳлӗмӗнче йӗркеленӗ ал ӗҫ куравӗпе тата таврапӗлӳ музейӗпе паллаштарчӗҫ.
Вӗрентекенсем ертсе пынипе ачасем мӗнле кӑна модульлӗ оригами ӑсталаман пуль! Ытармалла мар хитре! Телей кайӑкӗ, пулӑ, мулкач, шапа, тӑмана, кушак,чечексем, тӗрлӗ тӗслӗ вазӑсем… Тӗрленӗ, ҫыхнӑ япаласем, пластилинран, чустаран, вӑрӑсенчен ӑсталанӑ ал ӗҫӗсем куҫа илӗртеҫҫӗ. Ҫак ӗҫе Платоновсен, Николаевсен, Романовсен ҫемйисем хутшӑннӑ, М. В. Яковлеван (рисовани учителӗ), Н. В. Григорьеван (ветеран-педагог) тӗрленӗ ӗҫӗсем, В. Романован (5-мӗш класс, «Юный фотограф») фотокуравӗ, вӗренекенсен тата ытти нумай ал ӗҫӗсем куҫа савӑнтарчӗҫ. Шкулӑн «Хисеп хӑмине» ачасен хаваслӑ сӑнӗсем илем кӳреҫҫӗ.
+5.3 °C